Romantyzowanie zaburzeń psychicznych (psychopatia i narcyzm) – dlaczego i komu szkodzi

Zaburzenia psychiczne, takie jak psychopatia i narcyzm, stanowią poważny problem dla osób cierpiących na nie oraz dla ich bliskich. Niestety, w dzisiejszych czasach często dochodzi do romantyzowania lub gloryfikowania tych zaburzeń, co może prowadzić do błędnego rozumienia ich natury oraz do marginalizacji osób z tymi zaburzeniami, jednocześnie tworząc coraz większego cierpienia dla partnera/partnerki chorej osoby, co z kolei może przyczyniać się do powstawania zaburzeń psychicznych u osoby, która związała się z osobą z nieleczonymi zaburzeniami psychicznymi takie jak psychopatia i narcyzm.

Psychopatia i Narcystyczne zaburzenie osobowości w ICD-11

Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-11) jest to system klasyfikacji chorób i problemów zdrowotnych opracowany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). W najnowszej wersji ICD-11, wydanej w 2019 roku – która w Polsce jeszcze nie jest używana ponieważ obecnie nie jest przetłumaczona na Polski – znajdują się opisy zaburzeń osobowości, w tym psychopatii i narcyzmu.

Choroby psychiczne a ICD

Psychopatię można rozumieć jako zaburzenie osobowości charakteryzujące się powtarzającymi się zrachowaniami łamiącymi prawa, kłamstwami, bezczelnymi kłamstwami, wykorzystywaniem innych dla własnej korzyści oraz brakiem empatii. ICD-11 już nie nie zawiera terminu „psychopatia” ani ” cechy psychopatyczne”. Z kolei narcyzm w ICD-11 podobnie jak w ICD-10 jest w zbiorowej kategorii „Other specific personality disorders” i znika nazwa narcystyczne zaburzenie osobowości, a nacisk kładziony jest na rodzaj i ciężkość wpływu stylu osobowości pacjenta na siebie oraz na kosztach, które poniesie trudny styl interakcji dla osób z zaburzeniami.

Więc w ICD-11 już nie stawia stawia się diagnoz w postaci „etykiet”, ale w zamian diagnozę zaburzenia stawia się z jedną lub więcej dominującymi, nieadaptacyjnymi cechami charakteru, tj:

• Negatywna emocjonalność – tendencja do intensywnego, częstego i nieadekwatnego doświadczania negatywnych emocji; 
• Dystans – tendencja do dystansowania się zarówno innych ludzi (unikanie bliskości), jak i od własnych emocji; 
• Dyssocjalność – brak empatii, tendencja do koncentrowania się na sobie, brak poszanowania dla praw innych ludzi; 
• Odhamowanie – trudność z wytrzymywaniem wewnętrznego napięcia i skłonność do natychmiastowego wyrażania swoich myśli, emocji czy doznań, bez liczenia się z konsekwencjami;
• Ankastyczność – obsesyjne dążenie do perfekcjonizmu, kontroli swojego zachowania oraz sytuacji; 
• Wzorzec borderline – wzorzec zaburzenia osobowości charakteryzujący się niestabilnymi emocjami, relacjami interpersonalnymi oraz tożsamością

Skutki romantyzowania zaburzeń psychicznych

Romantyzowanie zaburzeń psychicznych, w tym psychopatii i narcyzmu, może prowadzić do wielu negatywnych skutków, zarówno dla osób cierpiących na te zaburzenia, dla najbliższej rodziny tak jak i dla społeczeństwa jako całości.

Warto po pierwsze mieć na uwadze, że romantyzowanie chorób psychicznych może prowadzić do błędnego rozumienia tych zaburzeń. Osoby, które romantyzują psychopatię lub narcyzm, mogą mieć fałszywe wyobrażenie na temat tych zaburzeń, co może prowadzić do nieprawidłowego diagnozowania lub leczenia tych zaburzeń. Zamiast propagować fałszywe wyobrażenia o psychopatach i narcyzach jako „niebezpiecznych, ale fascynujących”, należy zwrócić uwagę na to, że te zaburzenia stanowią poważny problem i wymagają pomocy specjalisty.

Kolejna ważna informacja jest to, że romantyzowanie zaburzeń psychicznych może przyczynić się do stygmatyzacji osób cierpiących na te zaburzenia. Osoby z psychopatią lub narcyzmem często doświadczają stygmatyzacji i izolacji społecznej ze względu na swoje zaburzenia. Romantyzowanie tych zaburzeń tylko pogłębia ten problem, ponieważ sugeruje, że osoby z tymi zaburzeniami są fascynujące” lub „atrakcyjne”, co może przyczynić się do marginalizacji tych osób i uniemożliwić im uzyskanie pomocy.

Romantyzowanie chorób psychicznych może również prowadzić do szkodliwych zachowań. Osoby, które romantyzują psychopatię i narcyzm, mogą być skłonne do ryzykownych zachowań, takich jak wybieranie partnerów z tymi zaburzeniami lub ignorowanie ich negatywnych zachowań, co może prowadzić do dalszej szkody psychicznej lub fizycznej. A po rozstaniu z takim partnerem najczęściej następny partner będzie miał też podobnego rodzaju zaburzeń.

Jak Rozpoznać i Leczyć Zaburzenia Psychiczne

Rozpoznanie zaburzeń osobowości, takich jak psychopatia i narcyzm, wymaga wizyty u specjalisty, najlepiej zarówno psycholog jak i psychiatra. Podczas wizyty specjalista przeprowadzi rozmowę i przeprowadzi badanie diagnostyczne, aby określić, czy dana osoba cierpi na te zaburzenia.

Leczenie zaburzeń osobowości zwykle wymaga podejścia wieloaspektowego, które obejmuje terapię behawioralną, psychoterapię i leki. Terapia behawioralna może pomóc w redukcji niepożądanych zachowań, takich jak łamanie prawa lub wykorzystywanie innych. Psychoterapia może pomóc w pracy nad emocjami, relacjami z innymi ludźmi i radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi. Leki mogą pomóc w zmniejszeniu niektórych objawów, takich jak lęk, depresja lub impulsywność.

Oczywiście warto by partner/partnerka osoby z takimi zaburzeniami również korzystała z terapii psychologicznej.

Podsumowanie

Romantyzowanie zaburzeń psychicznych, w tym psychopatii i narcyzmu, jest niezdrowe i może prowadzić do wielu negatywnych skutków. Osoby, które romantyzują te zaburzenia, mogą mieć fałszywe wyobrażenie na ich temat, co może prowadzić do błędów w diagnozowaniu lub leczeniu. Ponadto, romantyzowanie tych zaburzeń może przyczynić się do stygmatyzacji osób cierpiących na nie i uniemożliwić im uzyskanie pomocy.

Dlatego ważne jest, aby zwracać uwagę na poważny charakter tych zaburzeń i zwracać się o pomoc do specjalisty, jeśli podejrzewasz, że cierpisz na psychopatię, narcyzm lub inne zaburzenia osobowości. Wspieranie osób cierpiących na te zaburzenia i przeciwdziałanie ich stygmatyzacji jest kluczowe dla poprawy zdrowia psychicznego i dobrej kondycji społecznej.

Romantyzowanie tych zaburzeń może także przyczyniać się do rozwoju tzw. toksycznych związków, w których osoba z zaburzeniami psychicznymi manipuluje i wykorzystuje swojego partnera/partnerkę, co prowadzi do poważnych konsekwencji emocjonalnych dla obu stron. Dlatego też, ważne jest, aby społeczeństwo zrozumiało powagę i trudności związane z tymi zaburzeniami i udzielało wsparcia osobom, które na nie cierpią, zamiast gloryfikować ich zachowania.