PSYCHOLOG

Psycholog jest specjalistą, który posiada odpowiednie kwalifikacje do udzielania świadczeń psychologicznych. Jego zadaniem jest przede wszystkim stawianie diagnozy oraz orzekanie i opiniowanie. Odbywa się to na podstawie dokładnego wywiadu oraz testów psychologicznych. Ponadto zajmuje się psychoterapią.

Edukacja psychologa

Do wykonywania tego zawodu niezbędne jest ukończenie studiów magisterskich z zakresu psychologii. Pozwalają one na zdobycie wiedzy z zakresu procesów i zachowań psychologicznych, procesów myślowych, zasad społecznych, sposobów radzenia sobie ze stresem, sposobu funkcjonowania ludzkiej pamięci, szczególnie w odniesieniu do uczenia się i zapamiętywania.

Kompetencje psychologa

Do kompetencji psychologa należy głównie rozwiązywanie problemów, z którymi zmagają się pacjenci w życiu codziennym. Należą do nich problemy w pracy, problemy w związku, spadki nastroju, apatia, zaburzenia rozpoznawania osobowości.

Wśród objawów, które są wskazaniem do wizyty u psychologa wyróżnia się:

brak sił i chęci do wykonywania codziennych czynności,
długo utrzymujący się smutek,
drażliwość oraz wybuchy złości,
zaburzenia snu,
przewlekły stres,
poczucie lęku.

W pracy z psychologiem bardzo duże znaczenie ma pierwsza wizyta. To od niej zależy jak ułoży się współpraca specjalisty z pacjentem. Dochodzi do ustaleń dotyczących zasad współpracy oraz częstotliwości spotkań. Na podstawie pierwszej wizyty pacjent może ocenić również czy czuje się swobodnie, a specjalista daje mu poczucie bezpieczeństwa. Tylko wówczas terapia ma sens, ponieważ jest oparta na szczerości i otwartości ze strony pacjenta. Warto jednak zaznaczyć, że praca z psychologiem obejmuje zazwyczaj kilkanaście wizyt. Specjalista bowiem nie jest w stanie wystawić diagnozy po jednym spotkaniu. Często pacjent potrzebuje czasu, aby swobodnie mówić o swoich emocjach i problemach. Może to wynikać ze wstydu i poczucia, że problem jest błahy. Nie pomaga również fakt, że mimo rosnącej świadomości społecznej, korzystanie z pomocy psychologa często postrzegane jest sposób negatywny i stereotypowy. To dodatkowo utrudnia pacjentowi otworzenie się przed specjalistą. Stąd istotne, by psycholog uszanował to i nie naciskał na pacjenta.

Rolą psychologa jest przede wszystkim słuchanie pacjenta, zdobycie informacji co wiąże się z zadawaniem pytań. Nie może on jednak diagnozować pacjenta bez jego zgody. Nie może on również ujawniać jakichkolwiek informacji dotyczących pacjenta, ponieważ jest związany tajemnicą zawodową oraz z zasadami kodeksu etycznego.

Według klasyfikacji zawodów i specjalności opracowanej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej kod zawodu psychologa to 263401. W opisie zawodu można znaleźć zadania zawodowe oraz zadania dodatkowe.

PSYCHOTRAUMATOLOG

Podobny opis został stworzony na potrzeby klasyfikacji zawodu psychotraumatologa, bowiem różni się on od zawodu psychologa. Jest to osobna specjalizacja z dziedziny zdrowia psychicznego. Jej kod we wspomnianej klasyfikacji to 229910.

Edukacja psychotraumatologa

Psychotraumatolog to osoba, która skończyła studia podyplomowe na tym kierunku. Są one dedykowane głównie psychologom jak i psychiatrom. Jednak mogą je kończyć również osoby, które posiadają tytuł zawodowy licencjata lub magistra z kierunków społecznych, humanistycznych i medycznych, np. kuratorzy sądowi czy pielęgniarki.

Kompetencje psychotraumatologa

Do zadań psychotraumatologa również należy praca z pacjentami, jednak ich specyfika tworzy dość konkretną i ograniczoną grupę. Należą do niej osoby, które doświadczyły traumy. Jest to uraz psychiczny wywołany przez sytuacje stresową, która często jest wydarzeniem przykrym i niespodziewanym. Stanowi ona swego rodzaju reakcję obronną, która ma być odpowiedzią na sytuację zagrażającą bezpieczeństwu, zdrowiu lub w życiu.

Terapia u psychotraumatologa może potrwać około 4 lat. Jednak często sama świadomość, dlaczego pacjent tak funkcjonuje pomaga mu wiele zmienić.

W początkowym etapie pracy traumatologa z pacjentem istotne jest prawidłowe rozpoznanie doświadczenia, które spowodowało traumę. Ważne, aby określić objawy, przyczyny oraz skutki. Diagnoza odbywa się przy użyciu technik imaginacyjnych, rozszczepienia czy dysocjacji. Stosuje się również techniki ekranu, które mają pomóc w przepracowaniu traumy. Psychotraumatolog porusza również problematykę rezyliencji, która stanowi proces i umiejętność adaptacji przy zmieniających się warunkach otoczenia. Jednak najczęściej stosowane są terapia behawioralno-poznawcza oraz EMDR (EyeMovementDensitization and Reprocessing). Dzięki nim możliwe jest wprowadzenie zmian w poziomie pobudzenia obszarów mózgu, co potwierdzają badania. Ma to duże znaczenie w sytuacji, kiedy reakcja na stres jest nieadekwatna i zbyt intensywna, czego przyczyną jest właśnie trauma.

Różnice między psychologiem a psychotraumatologiem

Można więc łatwo zauważyć, że psycholog i psychotraumatolog to dwie różne specjalizacje. Różnicę można zauważyć nie tylko analizując sposób zdobywania wiedzy oraz jej zakres, ale przede wszystkim porównując stosowane terapie oraz grupy pacjentów, którym te specjalizacje są w stanie pomóc.

Bibliografia:

Klasyfikacja zawodów i specjalności Ministerstwa Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej psychologa (263401) i psychotraumatologa (229910)